Bouke Ylstra | Marmer-intarsia
Kunstenaar: Bouke Ylstra (1933-2009)
Kunstwerk: Marmer-intarsia (1965)
Collectie: Stadscollectie Rotterdam
Verwerving: Percentageregeling de Doelen
Tekenaar en graficus Bouke Ylstra was nog geen dertig jaar oud toen hij door architectenbureau Kraaijvanger werd gevraagd een wand in de Grote Zaal te decoreren. Zijn tekeningen waren wild, nerveus, avontuurlijk, maar formidabel. Zijn wending naar de monumentale kunst was destijds echter pas een recente. Hij had al geëxperimenteerd met gezandstraalde ramen en scherfmozaïeken. Maar nu, aan het begin van de jaren 1960, begon hij zich te bekwamen in marmer-intarsia: een tekening wordt uitgeslepen of gebeiteld in marmer en ingelegd met composiet. Vervolgens worden de marmerplaten vlakgeslepen. In Rotterdam paste hij die techniek toe in de gemeentelijke drukkerij aan de Bredestraat (1963) en in metrostation Stadhuis (1965). Maar de ‘natuursteenwand’ in de Grote Zaal van de Doelen kan als zijn beste werk in deze techniek worden aangemerkt. Het witte marmer en het tweetal soorten natuursteen waarmee Ylstra kon werken, waren van een hoogwaardige kwaliteit, hetgeen de krachtige uitstraling van de intarsia tot op de dag van vandaag heeft gewaarborgd.
De kunstenaar noemde zichzelf ‘een anti-image-maker’. Hij weigerde zichzelf te zien als monumentaal kunstenaar of vertegenwoordiger van deze of gene hippe trend – hij was en bleef een tekenaar: ‘Ik teken, want tekenen is de moeder van alle kunsten’, vertelde hij in een dagblad. Zijn wand in de Doelen sloot fijntjes aan op de wensen van de architecten: een goed en modern kunstwerk, perfect geïntegreerd in de architectuur van het gebouw. De glans en de speelse vormentaal van het ontwerp contrasteren met de zakelijke architectuur van de zaal. Het effect is betoverend en het kunstwerk verwelkomt de bezoekers van de Grote Zaal. Als je goed kijkt, zie je dat de grafische wand iets muzikaals heeft - alsof bomen, planten en dieren muziek maken. En geheel rechts lijkt een dirigent uit het spektakel op te doemen. Het kunstwerk kan een hoogtepunt van de wederopbouwkunst worden genoemd. Zo kreeg deze intarsia een plaats in het overzichtswerk dat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed samenstelde: Experiment in opdracht. Kunst van de wederopbouw. Nederland 1940-1965 (2013).
